Voormalig KNIL-militair en verzetsstrijder Jacobus Anthonij ‘Koos’ Pattinama is vandaag postuum onderscheiden met het Mobilisatie-Oorlogskruis. Met name zijn rol in het verzet op Sumatra in 1942 en 1943 tegen de Japanse bezetters was voor Defensie reden hem te onderscheiden.
Molukken
Burgemeester Jan Broertjes overhandigt het ereteken aan de oudste dochter An Sekewael–Pattinama op het gemeentehuis van Beilen. Haar vader werd op 17 mei 1906 geboren op het Molukse eiland Haroekoe. Hij meldde zich in 1929 voor het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL). Enige weken na de Japanse inval, januari 1942, werd hij samen met ander KNIL-militairen als krijgsgevangene vastgezet in het Gloegoerkamp op Medan. Na enkele maanden werden zij vrijgelaten op de voorwaarde dat zij trouw beloofden aan Japan.
De Rode Zakdoek
Kort daarop ontstonden op Sumatra 3 regionale verzetsgroepen met de verzamelnaam Sapoe Tangan Merah, De Rode Zakdoek. Sergeant Pattinama werd de belangrijkste leider van het verzet aan de westkust van Sumatra. Het doel was om bij de komst van de geallieerden belangrijke plaatsen in te nemen. De groep verzamelde onder meer inlichtingen over de Japanse troepensterkte en posities. Ze deden dit op verzoek van generaal-majoor Roelof Overakker, Ridder Militaire Willems-Orde, en destijds territoriaal KNIL-commandant van Midden-Sumatra. In december 1942 werd Pattinama verraden, gevangen genomen en uiteindelijk op 25 april 1943 in Singapore geëxecuteerd.
Herinneringen
De oudste dochter An van sergeant Pattinama weet zich nog goed te herinneren dat haar vader vaak ‘op schildpaddenjacht’ ging met andere Ambonese ‘ooms’. Op een dag riep hij haar bij zich: “An, je moet goed op je zusjes letten en niet vergeten om het Onze Vader te bidden.” Hierna vertrok hij. Zij zou hem nooit meer terugzien. An Pattinama kwam in 1951 naar Nederland. Het lot van haar vader bleef sinds die bewuste dag in december 1942 bezighouden. Wat rest zijn een oude foto, de naam van haar vernoemde oudste zoon en herinneringen aan een lieve vader.
Het Mobilisatie-Oorlogskruis
Het Mobilisatie-Oorlogskruis is in 1948 ingesteld bij Koninklijk Besluit en bedoeld voor militaire inzet tijdens de Tweede Wereldoorlog tegen bezetters van Nederlands grondgebied.
Bron: www.defensie.nl
